Każdy obywatel RP posiada swój własny unikatowy numer PESEL. Składa się on z 11 cyfr, które nie są przypadkowe.
Numer PESEL pozwala na szybką identyfikację osoby. Ciekawostką jest, że można z niego odczytać datę urodzenia oraz płeć. Pierwsze 6 cyfr oznaczają wspomnianą wcześniej datę urodzenia (RRMMDD). Dla przykładu osoba urodzona 11 grudnia 1991 roku będzie miała w swoim numerze PESEL jako pierwsze następujące 6 cyfr: 911211. Z kolei osoba urodzona 10 stycznia 1999: 990110.
W przypadku osób urodzonych po 1999 roku schemat tworzenia pierwszych dwóch cyfr się nie zmienia. Zmianie ulegają natomiast dwie kolejne cyfry (oznaczające miesiąc). Dla osób urodzonych w 2000-2099 przyjęto, że do liczby miesiąca dodajemy 20. Dla przykładu osoba urodzona w styczniu 2001 roku będzie miała początek numeru PESEL składający się z następujących cyfr: 0121. Natomiast osoba urodzona w grudniu tego samego roku: 0132. Taka forma tworzenia numeracji pozwala na odróżnienie numeru PESEL osób urodzonych w różnych stuleciach.
Aby sprawdzić poprawność danego numeru, musimy obliczyć cyfrę kontrolną. Robi się to poprzez przemnożenie dziesięciu pierwszych cyfr numeru przez następujące liczby: 1,3,7,9,1,3,7,9,1,3. Następnie sumujemy otrzymane wyniki. Uzyskaną liczbę odejmujemy od 10 (jeśli podczas sumowania otrzymamy dwucyfrową liczbę, wówczas odejmujemy tylko ostatnią cyfrę (np. zamiast 33 odejmujemy 3). Uzyskana cyfra jest cyfrą kontrolną (ostatnią cyfrą całego numeru PESEL).
Numer PESEL musi być rzecz jasna unikalny. Osoby urodzone tego samego dnia mają identyczne 6 pierwszych cyfr numeru. Różnią się natomiast kolejne z nich. Daje to możliwość na stworzenie 10000 różnych numerów PESEL (5000 męskich oraz 5000 żeńskich).
Osoby chcące dla testu wygenerować poprawny numer PESEL mogą skorzystać ze specjalnego generatora (https://nety.pl/generator-numeru-pesel/). Pozwala on na komputerowe wygenerowanie prawidłowego numeru, który poprawnie przechodzi walidację. Jedyne co musimy zrobić to wybrać płeć oraz wiek naszego „użytkownika” numeru PESEL. Należy pamiętać o tym, że takimi wygenerowanymi numerami PESEL nie możemy się oficjalnie posługiwać. Służą one jedynie do testu (np. tworzenie testowych kont użytkowników naszej strony WWW).